Montage van stalen brugopleggingen

De montage van brugopleggingen vereist de nodige aandacht en voorbereiding. Met name de hoofdzakelijk uit staal gemaakte types als de verankerde gewapend  elastomeer(glij)oplegging, al dan niet voorzien van geleidingen en vasthoud-constructies,  de potoplegging en de bolsegmentoplegging vragen de nodige zorgvuldigheid bij de installatie. In deel  11 van de geldende Europese norm       EN 1337 wordt, naast transport en opslag, ook de montage behandeld. De normtekst beperkt zich echter tot een handige lijst van controlepunten. De daadwerkelijke plaatsing komt aan op het vakmanschap van de monteurs. In dit artikel wordt in kort bestek de montage van stalen brugopleggingen in een betonnen kunstwerk behandeld.

In het artikel ‘Stalen brugopleggingen, van bestelling tot levering’ wordt het proces beschreven van ontwerp tot bezorging op de bouwplaats. Hier werd uitgegaan van een project van Rijkswaterstaat. Daarvoor geldt naast de EN 1337 de RTD 1012. Ook bij de installatie van de opleggingen  is een aantal eisen uit dit technisch document van belang. Zo dient de “Montage van de opleggingen te worden uitgevoerd onder toezicht van de fabrikant of een door hem aangewezen persoon. Van deze montage dient per oplegging een document te worden overlegd waarin de leverancier (…) verklaart dat de oplegging volgens zijn voorschriften en aanwijzingen is gemonteerd.” Verder schrijft de RTD een aan de hand van proefopstellingen gekwalificeerde ondersabeling voor. Ook worden eisen gesteld ten aanzien van de nauwkeurigheid van plaatsing.

Een koevoet en enkele kleine stukken hoekijzer zijn handig bij het aanbrengen op de juiste plaats. De oplegging wordt vervolgens exact en waterpas afgesteld op bijgeleverde stelschroeven. Bij het stellen gebruikt men naast de nodige sleutels specialistische gereedschappen zoals een twee-assige waterpas, een telescopische meterset, een schuifmaat en een set voelermaatjes van minstens 150 mm lengte. Ook een zaklantaarn en een verlichte spiegel komen van pas. Omdat soms niet voorkomen kan worden dat de kwetsbare corrosiewering beschadigt, dienen de nodige materialen en gereedschappen voor herstel aanwezig te zijn.

Als de oplegging eenmaal juist gepositioneerd is, kan hij ondersabeld worden. Voor ongewapende mortel geldt een hoogte van 20 tot 50 mm. De ondersabeling kan worden gedaan door middel van onderstoppen met bijvoorbeeld Pagel V14 of MC-DUR 3500A. Bij opleggingen van flink formaat is onderstoppen geen optie meer en dient te worden gekozen voor ondergieten met Pagel V1 of een gelijkwaardig product.

Voor aanvang van het gietwerk wordt een bekisting aangebracht die aan de onderzijde is voorzien van een goede afdichting. Nuttige gereedschappen zijn een trechter en een passende gladde transparante slang Ø ≥ 30 mm. Voor het ontluchten gebruikt men stalen kettingen die tijdens het gieten heen en weer getrokken worden. Als de voeg geheel gevuld is, verwijdert men met stalen of aluminium banden de laatste lucht. De banden en kettingen worden na afloop uiteraard verwijderd. Na uitharding van de mortel wordt de druk van de stelschroeven weggenomen.

Een betonnen bovenconstructie wordt doorgaans direct op de oplegging gestort. Daartoe wordt de bekisting zo strak mogelijk rond de oplegging geplaatst. Een goede afdichting moet voorkomen dat cementwater doorlekt. Als de oplegging is voorzien van een grote glijplaat, dan dient deze tijdens de stort en het verdichten op de uiteinden te worden ondersteund. Na voldoende uitharding van het beton, maar voor het aanbrengen van voorspanning moeten de rood of geel gekleurde bouten van de hulpconstructies verwijderd te worden.

Volgens de RTD 1012 moeten de oplegreacties, na het afvijzelen van de brug, voldoen aan de in het contract voorgeschreven waarden en toleranties. Als de afwijkingen niet zijn aangegeven  is ± 5% afwijking aanvaardbaar. De eindhoogte van de brug mag ± 2 mm afwijken van de ontwerpuitgangspunten.

Een uitgebreide montagehandleiding is beschikbaar in het Engels en het Duits.