Welke lijngoot?

Lijngoten worden toegepast in de wegenbouw en in de utiliteitsbouw. Dit artikel gaat over het laatste: goten in bijvoorbeeld fabrieken en parkeergarages. De functie van de lijngoot is het verzamelen en afvoeren van water via uitlopen naar een afvoersysteem. De goten mogen niet (gaan) lekken, dienen voldoende capaciteit te hebben en bestand te zijn tegen verkeersbelastingen en eventuele chemische verontreinigingen. Vervanging van een goot is een dure aangelegenheid. De kosten staan doorgaans niet in verhouding tot de eventuele meerkosten die moeten worden gemaakt voor een goot van de juiste kwaliteit en een vakbekwame uitvoering. Wat zijn nu de aandachtspunten bij de keuze van de juiste lijngoot?

Niet alle materialen zijn even goed geschikt voor toepassing in en op een betonnen ondergrond. Vezelversterkt beton (polymeerbeton) of kunststof heeft een uitzettingscoëfficiënt die veel hoger is dan die van beton en staal. Bij enige wisseling van temperatuur zal dientengevolge een naad ontstaan op het aansluitvlak, met alle gevolgen van dien. Deze goten kunnen prima worden toegepast in straatwerk maar niet in een betonnen (verdiepings)vloer. De keuze valt dan al snel op staal. Stalen goten hebben het voordeel dat de verschillende elementen onderling waterdicht aaneen gelast kunnen worden. Ze zijn leverbaar in verzinkt en in corrosievast staal. Verzinkt staal heeft een beperkte bestendigheid tegen chloride (dooizouten!) en het zink op de lasnaden kan alleen koud worden aangebracht. Corrosievast staal materiaalnummer 1.4301 (304) heeft deze nadelen niet. Bij extreme chemische belastingen kiest men voor materiaalnummer 1.4571 (316 Ti).

Het type goot is in de eerste plaats afhankelijk van de vloerafwerking. Waar zit de watervoerende laag? Bij een kunstharsgebonden toplaag wordt een goot toegepast met een speciale aansluitflens op het niveau van de toplaag. Voor een vloer met gietasfalt valt de keuze op een uitvoering met een kleefflens waarop de bitumineuze dakbanen  worden aangebracht. Extra zekerheid qua waterdichtheid hebben goten die ook zijn uitgerust met een klemflens. Voor vloeren die worden afgewerkt met een drainerende toplaag zijn goten leverbaar met een verhoogde opbouw. Als een geringe diepte van belang is, dan is een goot met een sleufrooster een goede keus.

De afmetingen van de goot worden bepaald door de beschikbare bouwkundige hoogte, de benodigde afvoercapaciteit en verkeersbelasting. Men dient zich te realiseren  dat in brede goten, zware (lees: dikke) roosters moeten worden toegepast. Hoe dikker het rooster, des te kleiner de afvoercapaciteit. Indien mogelijk wordt dus gekozen voor smalle diepe goten.  Bijkomend voordeel is dat diepte meer invloed op de afvoercapaciteit heeft dan breedte. Meer informatie over het bepalen van de  juiste afmetingen staat in het artikel ‘Afvoercapaciteit van een goot’.

In standaarduitvoering zijn Buchberger goten bestand tegen belasting door personenwagens. Op verzoek kunnen alle typen geschikt worden gemaakt voor vrachtwagenverkeer. Doorgaans wordt dan een steviger rooster toegepast.

Naast materiaalkeuze, vorm en afmetingen moet aandacht worden besteed aan de details. In de eerste plaats zijn dat de uitlopen. Deze zijn beschikbaar in alle gangbare buisafmetingen en kunnen dus worden afgestemd op de benodigde afvoercapaciteit. Uitlopen kunnen op elke gewenste positie worden aangebracht. De voorkeur gaat uit naar onderuitlopen, maar ook zijuitlopen behoren tot de mogelijkheden.

Het eind van de goot is bepalend voor de vorm van het eindstuk. Eindigt de goot tegen een wand dan wordt een eindstuk met wandaansluiting geleverd. Uiteraard zijn ook andere vormstukken als kruisingen, T-stukken en hoeken leverbaar.

Goten dienen soms op de plaats te komen waar ook een dilatatievoeg is bedacht. Als goot en voeg elkaar kruisen, heeft het voegprofiel voorrang. Voor gevallen waar voeg en goot parallel lopen, maakt Buchberger combinaties van bouwstoffen. Deze bijzondere constructie is bijvoorbeeld toegepast in Transferium De Uithof in Utrecht. Het hoeft geen betoog dat het de voorkeur heeft om de goot aan de hoge kant van de helling te plaatsen.